روز زن چیست ؟

فوريه ۱٩۱۳

برگردان: صبا راهی

روز زن چيست؟ آيا برگزاری اين روز واقعأ ضرورت دارد؟ آيا “روز زن” به نوعی امتياز دادن به زنان بورژوا، به فمينيستهای طرفداران حق رأی (زنان) به حساب نمی آيد؟ آيا اين روز به وحدت جنبش کارگری آسيب وارد نمی کند؟

اين سوالات هنوز در روسيه شنيده ميشود، اگر چه در خارج از کشور چنين سوالاتی شنيده نمی شود. زندگی به خودی خود پاسخ روشن و کاملی به سوالات ميدهد. “روز زن” حلقه ای از زنجيره نيرومند جنبش کارگری زنان است. بيست سال قبل اتحاديه های کاری شامل گروههای کوچکی از زنان شاغل پراکنده در اينجا و آنجا بود که بطور پراکنده به صفوف حزب کارگری پيوسته بودند.

اما، امروز اتحاديه های کارگری انگليسی بيش از دويست زار عضو دارند، در آلمان حدود دويست هزار زن، عضو در اتحاديه های کارگری و صدوپنجاه هزار زن، احزاب کارگری هستند، و در اطريش چهل و هفت هزار زن عضو اتحاديه و حدود بيست هزار نفر عضو حزب هستند. همه جا- در ايتاليا، در يوگسلاوی، دانمارک، سوئد، نروژ و سوئيس- زنان طبقه کارگر در حال سازماندهی خود ميباشد. ارتش زنان سوسياليست تقريبأ يک ميليون عضو دارد. يک نيروی قوی! نيروئی که قدرت های اپطن جهان بايد زمانی که موضوعاتی نظير هزينه زندگی، بيمه زايمان، کار پرورش و تربيت کودک و قوانين حمايت از کار زنان را به بحث جهت تدوين و تصويب قانون می گذارند، آنرا به رسميت بشناسند.

روزگاری، مردها فکر می کردند که فقط آنان ميبايست فشار مبارزه عليه سرمايه را بر روی شانه های خود تحمل کنند، که فقط آنان می بايست با “دنيای کهنه” بجنگند بدون کمک زنان هم طبقه ای شان. اما، از زمانيکه زنان طبقه کارگر به صف مبارزه انسان هايی که نيروی کارشان را ميفروشند، زنانی که با لاجبار به دليل نياز- و به دليل اينکه همسرانشان و يا پدرانشان بيکار شده اند، به بازار کار رانده شدند- کارگران مرد اين واقعيت را تشخيص دادند که تنها گذاشتن زنان و رها کردن آنها در ناآگاهی طبقاتی در عمل به هدفهای مبارزاتی خود آنها لطمه زده و مانعی در متحقق شدن اهداف آنها ميباشد. به اين دليل که:

“هر اندازه صفوف مبارزين آگاه وسيعتر باشد، به همان اندهزه امکان پيروزی بيشتر خواهد بود”. زنی که از طلوع تا غروب در آشپزخانه کار می کند، زنی که نه حقوقی در جامعه دارد، نه در دولت حقوقی دارد و نه دارای حقوقی در خانواده است، چه ميزان آگاهی طبقاتی ميتواند کسب کند؟ در حقيقت، در چنين وضعيتی، زن نمی تواند قار باشد که از خود “عقيده و نظر” داشته باشد چرا که کليه امور او تحت فرمان و اراده پدر و يا همسر وی ميباشد.

عقب ماندگی و بی حقوقی زنان، بی تفاوتی و بی علاقگی آنان نسبت به مسايل، نه تنها سودی به حال طبقه کارگر ندارد، بلکه در واقع ضرری مستقيم به اين طبقه است. اما، چگونه ميشود زنان کارگر را بيدار و آگاه کرد؟ چگونه بايد آنان را به شرکت در جنبش تشويق نمود؟

سوسيال دموکراسی خارج از کشور راه حلهای درست را سريعأ پيدا نکرد. در های سازمانهای کارگری (را) به روی زنان کارگر باز گذاشته بودند، با اين وجود، تعداد کمی به آن وارد شدند. چرا؟

به دليل آنکه طبقه کارگر در ابتدا تشخيص نداد که يک زن کارگر، از منظر قانون و اجتماع محروم ترين عضو طبقه کارگر است، به دليل آنکه به او نهيب زده شده است، مرعوب شده است، از زاويه حقوقی قرنها مورد شکنجه قرار گرفته است، و برای اينکه بتوان در جان و دل او اثر گذار بود بايد با کلامی قابل فهم و آشنا از محروميت حقوقی او بعنوان يک زن، سخن گفت.

در ابتدا؛ کارگران بلادرنگ اين واقعيت را درک نکردند که: در اين دنيای پر از محروميت و استثمار، زن نه تنها بعنوان يک فروشنده نيروی کارش، “بلکه” بعنوان يک مادر و بعنوان يک زن نيز مورد ستم و سرکوب قرار ميگيرد.

زمانی که حزب سوسياليستی کارگران به اين واقعيت پی برد، شجاعانه به حمايت و دفاع از زنان در هر دو مورد- چه بعنوان يک کارگر مزد بگير، چه بعنوان يک زن و يک مادر- بپا خاست. با همين هدف، سوسياليست ها در هر کشوری در دفاع از حقوق زنان کارگر شروع به طرح مطالبات ويژه ای- از جمله برقراری بيمه برای مادران و کودکان، حقوق سياسی برای زنان- نمودند. و در همين راستا، هر اندازه که احزاب کارگری- و همچنين خود کارگران زن- با روشنی هرچه بيشتر اهميت زاويه دوم را درک کردند، با ميل و رغبت بيشتری به اين احزاب پيوسته، و بيشتر به اين امر پی بردند که احزاب مذکور مدافعان واقعی آنها می باشند، و طبقه کارگر در راستای مطالبات عاجل و ويژه آنها نيز مبارزه می کند. در اين رابطه زنان کارگر خود نيز با سازماندهی منظم و آگاهانه شان برای ثابت کردن اين امر تلاش می کنند. اکنون بار اين کار، يعنی جذب هرچه بيشتر زنان کارگر به جنبش سوسياليستی بر دوش خود زنان است. احزاب سوسياليستی در هر کشوری، کميته ها، هيئت ها و بخش های ويژه زنان برقرار نموده اند.

کميته های زنان در بين بخش وسيعی از جميعت زنانی که از نظر سياسی هنوز از آگاهيهای لازم برخوردار نيستند فعاليت کرده و آنان را آگاه و سازماندهی می کنند. به همين طريق اين کميته ها آن دسته از موضوعات و خواسته های مطرح شده که بيشترين تاثير در موقعيت زنان را دارند بررسی می کنند، موضوعات و خواسته هائی نظير: حمايت و امتيازاتی برای زنان باردار و شيرده، تنظيم و برقراری آيين نامه های قانونی برای کارگران زن؛ مبارزه عليه تن فروشی و مرگ و مير نوزادان، مطالبه حقوق سياسی برای زنان، بهبود مسکن، مبارزه با افزايش هزينه های زندگی و غيره.

در نتيجه، زنان کارگر در عين حال که بعنوان اعضای اين حزب برای پيشبرد اهداف عمومی طبقاتی خود مبارزه می کند، همزمان نيز با مطرح کردن نيازها و مطالبات ويزه خود- بعنوان يک زن، يک مادر و بانوی خانواده- آنها را به پيش ميبرند. در “روز زن” ، زنان، تظاهراتی که توسط خود آنها برعليه بی حقوقی خويش سازماندهی شده را بر پا می کند.

اما بعضی ها خواهند گفت: چرا “روز زن” ويژه، چرا اعلاميه های ويژه زنان کارگر، چرا جلسات و کنفرانس های ويژه زنان طبقه کارگر؟ چرا بدين طريق زنان کارگر را از بقيه طبقه کارگر جدا می کنيد؟ آيا اين کار در نهايت قايل شدن يک امتياز ويژ] برای فمينيستها و بورژواهای طرفدار حق رأی (برای زنان) نيست؟

تنها آن کسانی که تفاوتهای ريشه ای مابين جنبش زنان سوسياليست و بورژواهای طرفدار حق رأی را درک نکرده باشند، چنين طرز تفکری دارند.

هدف فمينيستها چيست؟ هدف آنها کسب موقعيت مشابه، قدرت مشابه و حقوق مشابه همانند موقعيت هايی می باشد که در حال حاضر همسرانشان، پدرانشان و برادرانشان در جامعه سرمايه داری از آنها برخوردار هستند.

هدف زنان کارگر چيست؟ هدف آنها از ميان بردن و لغو امتيازاتی است که از رابطه های ارثی و يا دارائی افراد نشات گرفته است. برای زن کارگر فرق نمی کند که “کارفرما” زن باشد يا مرد. به اين دليل که زن کارگر قادر خواهد شد که به همراه تمام اعضاء طبقه خود شرايط کاری خود را بهبود بخشد.

فمينيستها هميشه و در همه جا حقوق برابر می خواهند. زنان کارگر پاشخ می دهمد: ما خواهان احقاق حقوق همه شهروندان هستيم، چه مرد و چه زن. اما در همان حال، اين واقعيت را هم حاضر نيستيم فراموش کنيم که ما نه تنها کارگر و شهروند هستيم، بلکه مادر نيز هستيم! و بعنوان مادران، بعنوان زنانی که خالقان آينده اند، ما خواهان مطالبات ويژه ای نسبت به شرايط خود و فرزندانمان هستيم و خواستار حمايت های ويژه از طرف دولت و جامعه ميباشيم.

فمينيستها برای بدست آوردن حقوق سياسی مبارزه ميکنند، بهررو، در اينجا جهت و راه ما جدا است. برای زنان بورژوا، حقوق سياسی بسادگی به اين مفهوم است که خودشان را مجاز بدانند که در دنيايی که بر مبنای استثمار توده زحمتکش پايه ريزی شده، اموراتشان را راحت تر و مصون تر به پيش برند. در حالی که، برای زنان کارگر، حقوق سياسی تنها يک گام در امتداد راهی سخت و دشوار می باشد که منجر به حاکميت نيروی کار می گردد.

مسيری مبارزاتی زنان کارگر و بورژواهای طرفدار حق رأی، مدتها قبل از هم جدا شده اند. در حقيقت، جريان زندگی، مابين اهداف و افقهای مبارزاتی اين دو، تفاوت بسيار بزرگی قرار داده است. اختلافهای بسيار عظيمی مابين منافع يک زن کارگر و منافع يک خانم مالک وجود دارد، بين يک خدمتکار و کسی که ارباب او ميباشد تضادهای بسيار بزرگی نهفته است….. هيچگونه همسوئی؛ هيچ نقطه تلاقی و هيچگونه امکان آشتی ميان اين دو، نه وجود دارد و نه می تواند وجود داشته باشد.

بنابراين، مردان کارگر نبايد از برگزار شدن روز ويژه ای به نام روز زن، يا از کنفرانسهای ويژه زنان کارگر، و يا از نشريات ويژه زنان کارگر وحشت داشته باشند. هرگونه شکل روشن و مشخص فعاليت در بين زنان طبقه کارگر، در واقع وسيله ای است در جهت آگاهی زنان کارگر و کشاندن آنان به سمت صفوف انسانهايی که برای آينده ای بهتر مبارزه ميکنند. روز زن و هر گونه کوشش و تلاش خستگی ناپذيری که در جهت روشنگری در ميان زنان کارگر و خودآگاهی آنان صورت گرفته، نه در جهت تفرقه، بلکه در خدمت اتحاد طبقه کارگر قرار دارد.

باشد که احساس شعف خدمت به طبقه کارگر در راستای نيل به اهداف مشترک طبقاتی و همزمان خدمت در راه مبارزه برای رهائی زن الهام بخش زنان کارگر برای شرکت در جنشن روز زن گردد.

پانويس

(۱) مقاله “روز زن” نوشته الکساندرا کولنتای در روزنامه پراودا يک هفته قبل از تنها باری که در روسيه روز زن برگزار می شد منتشر گرديد. اين جشن در “روز همبستگی سراسری زنان طبقه کارگر” در ۲۳ فوريه (٨ مارس) ۱٩۱۳ برگزار گرديد. در سنت پيترزبورگ اين روز، روز کمپن عليه بی حقوقی اقتصادی و سياسی زنان کارگر، برای اتحاد طبقه کارگر، و برای هوشياری طبقاتی و خودآکاهی مابين زنان کارگر نام گرفت.